Prokalsitonin Nedir, Kaç Olmalı? PCT Yüksekliği, Düşüklüğü?

PCT nedir? PCT düşüklüğü ne anlama gelir? PCT nasıl düşürülür? PCT tedavisi nasıl yapılır? PCT değeri kaç olmalıdır? PCT düşüklüğü nedenleri nelerdir? Sen de PCT kan testi hakkında bilmen gereken tüm detayları bu yazımızdan öğrenebilirsin.

Prokalsitonin (PCT) Nedir?

Prokalsitonin yani kısaltışmış asıyla PCT testi, ciddi tehlikeler arz eden enfeksiyonları tespit etmek için kullanılır. Sepsis adlı ölümcül bir bakteriye yönelik özel bir değerlendirme olan bu test çok ağır ve tüm sistemi etkilemiş olan enfeksiyonlarda şüphe gidermede oldukça önemlidir. Yaşamları kurtarma olasılığı olacak kadar önemli olan bu kan testi hem kolayca uygulanmakta hem de sıklıkla başvurulmaktadır.

ABD’de bulunan hastanelerde yapılan istatiksel çalışmalara göre bahsettiğimiz sepsis isimli bakteri, bu ülkenin hastanelerinde en sık görülen ölüm nedenidir. Bu denli ciddi olan bakteriyi kapan kişilerin %62’si, görülen belirti ve komplikasyonlar sonucunda bir ay içinde yeniden hastanelik olmaktadır.

PCT (Prokalsitonin) Ne İşe Yarar?

Vücut içerisine sepsis girmesi ile birlikte prokalsitonin adı verilen madde, bir anda artış gösterir. Vücutta doğal olarak salgılanan bir peptit olan prokalsitonin, sağlıklı bireylerde kolay kolay yükselmez. Kişinin enfeksiyonu varsa, ağır bir tablo izliyor ve yayılırsa şüphe gidermek için PCT yükselmesi değerlendirilir ve bakterinin varlığı bu şekilde doğrulanabilir.

Sistemlerin tamamını etkileyen enfeksiyonlarda prokalsitonin seviyesi önemli ipuçları vermektedir. Eğer test sonucu pozitif çıkarsa, doktor kesin tanıyı koymak ve doğru tedavinin uygulandığından emin olmak adına ek testler isteyecektir. Kan kültürü alınması ya da tam kan sayımı gibi testler bunlara dahildir. Kan testi sonuçları değerlendirilerek bakterinin varlığından emin olunabilir.

Enfeksiyon Çeşitleri Nelerdir?

Bazı durumlarda bahsetmiş olduğumuz test, yalnızca lokal ve sistemik enfeksiyonları ayırt etmek için kullanılabilir. Ağır seyreden enfeksiyonlarda sorunun kaynağını anlamak güç olabilir. Bölgesel enfeksiyonlar arasında zatürre, dişte apse ya da idrar yolu enfeksiyonu en sık görülenleridir. Ancak sepsis bakterisinin kana karışması halinde tüm sistemi etkileyen enfeksiyon dizileri görülmektedir.

Bölgesel olarak meydana gelen enfeksiyonlar da hayati riskler arz edebilir. Ancak sepsis bakterisinin vücuda girmesi halinde doğru tedavi şart olmaktadır. Erken dönemlerinde belirti vermediğinden tanısı güçleşen bu bakteri bazen ayak mantarı gibi çok daha basit organizmalarla dahi karıştırılabilir.

Sepsis bakterisinin vücuda girmesiyle gözlemlenen belirtilerin başında;

Yüksek ateş
Soluk alıp verme güçlüğü
Tansiyon düşmesi
Bilinç bulanıklığı

yer alır. Eğer kişi gerekli tedaviyi almazsa sonucu şok ve hatta ölüm dahi olabilir. Tedavinin ertelendiği her bir saatte yaşamın kaybedilmesi ihtimali %8 oranında artmaktadır.

Prokalsitonin (PCT) Kaç Olmalı?

Hastaneye ya da doktorun kabul ediği ekole göre bazı küçük oynamalar olsa da genel olarak PCT yüksekliği ya da düşüklüğü değerlendirilirken şu değerler baz alınır:

1 Litre Kanda:

0-0.05 mikrogram: Normal
0.5 mikrogramdan az: Düşük risk
0.5-2.0 mikrogram: Sepsis olasılığı
2-10 mikrogram: Orta-yüksek risk
10 mikrogram ve fazlası: Ağır risk

Enfeksiyonun nedenini araştırırken, bu değerler doğrultusunda bakteri ya da virüs varlığına dair bilgi edinilmiş olabilir. Enfeksiyon belirtileri şiddetli olup testin sonucu düşükse daha çok viral enfeksiyondan şüphelenilir. Bu doğrultuda antibiyotik kullanımı gereksiz olacak ve doğru tedavi amacıyla doktor başka ilaçlara başvuracaktır.

PCT (Prokalsitonin) Yüksekliği Nasıl Düşürülür?

PCT yüksekliği nasıl düşürülür sorusunu gündeme getirecek olan riski durumlarda acil tedavi uygulanması önemlidir. Eğer şüpheler sepsis varlığını işaret ediyorsa sonucu şoka ya da ölüme varabilmektedir.

PCT testinin sonuçlarını yükselten tek etmen sepsis midir? Elbette değil.

Yeni doğan bebeklerde bahsedilen değerler normalin üzerindedir ve bu durum normaldir. Ayrıca kişi travma atlattıysa ve yaralanması varsa da bu değerler yüksek çıkacaktır. Bazı ilaçların düzenli kullanımı, ameliyat ve kanser durumunda da kişinin değerleri normalin dışında olabilir.

Kandaki oksijen miktarını olumsuz etkileyen herhangi durum, ne olursa olsun, prokalsitonin yüksekliği ile sonuçlanacaktır. Bu nedenle direkt sepsis tanısı konması doğru olmaz. Ayrıca astım, zatürre gibi solunum yolu ilişkili bölgesel enfeksiyonlarda da yüksek değerler çıkabilir.

Prokalsitonin (PCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Bakterinin vücuda girdiği erken dönemlerde bahsedilen testlerin sonuçlarında, değerlerin normalin altında olduğu görülür. Ancak bu değerler ilginç bir şekilde, saatler ya da günler içinde yükselmeye başlar.

Kişi belirti göstermese de kan değerlerinde değişimler yaşanacaktır. Ancak farklı organlar etkilenmeye ve bakteri iyiden iyiye yayılmaya başladığında belirtiler gözlemlenebilir bir hal alır.

Sonuç itibariyle; testin tanı koymada tek başına yeterli olmadığı ancak enfeksiyonla ilişkili durumlarda önemli bir araç olduğu söylenebilir. Bakteri ya da sistemik enfeksiyon varlığından emin olmak için bir dizi değerlendirmenin uygulanması şarttır. İnsanların yalnızca tek bir test üzerinden tedaviye başlaması mümkün değildir. Kişinin klinik tanısının konması için prokalsitonin ile birlikte pek çok değerine bakılır. Ancak prokalsitonin değeri üzerinden yola çıkılarak kişiye komaya sokabilecek kadar ciddi mi yoksa antibiyotik tedavilerinin yeterli olacağı kadar basit mi bir bakteri ile karşı karşıya olduğu ayırt edilebilecektir.

Yüksek Şeker Belirtileri Nelerdir? Şeker Yükselmesi Nasıl Anlaşılır?

İlgili Haber

Yüksek Şeker Belirtileri Nedir? Şeker Yükselmesi Nasıl Anlaşılır?

İlgili Haber

Demir Yüksekliği Belirtileri Nelerdir? Neden Olur? Nasıl Geçer?

Sen de PCT yüksekliğinin nedenleri konularında yeterli bilince ulaştığını düşünüyor musun? Aklına takılan tüm görüş ve sorularını yorumlarda bizimle paylaşmalısın.