Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme Rehberi!

Obezite hastası bireyler için tüp mide ameliyatı bireye verilmiş bir fırsattır. Ameliyat sonrası midenin hacim olarak küçük kalması ve açlık hormonlarının da azalmasıyla; birey az miktarda besin tüketerek doygunluk hissini erken alır. Erken dönemde beslenme ve diyetisyen uzmanının görevi beslenme hastanın tarzının düzenlenmesi yeni mideye uygun beslenmenin sağlanmasıdır.

Bariatrik Cerrahisi Nedir?

Fazla kilo kaybından sonra vücut şekillendirme ameliyatları, aşırı kilo kaybından sonra meydana gelen yağ kaybından arta kalan fazla deri ve yağı azaltmaya yarar. Genellikle yüz, boyun, üst kol, göğüs, karın, kalça ve uyluklarda ortaya çıkan bu sarkmalar vücudun çirkin ve şekilsiz görünmesine sebep olur. Eğer diyet veya egzersiz uygulayarak veya bariatrik cerrahi operasyondan geçerek aşırı kilo kaybettiyseniz bu ameliyat için uygun olabilirsiniz.

İster inceltmek, genişletmek veya germek için olsun yaşınız, tedavi uygulanacak alanın boyutu, şekli ve derisi vücut şekillendirme başarısını etkilemektedir. Vücut şekillendirme işlemleri sonrasında belirsiz, küçük yara izleri kalabilir. İstenilen sonuca ulaşmak için yağ ve deri alımı gerekliyse daha büyük yaralar oluşabilir. Fakat hastaların çoğu bu durumu kabullenerek istedikleri kıyafeti giyerek dolaşmanın tadını çıkarırlar.

Aşırı kilo kaybeden hastalar için, kişisel faktörlere dayanarak, çok fazla aşamalı ameliyatların uygulanması pek yaygın değildir. Böyle durumlar söz konusu olduğunda bekleme süreleri haftaları hatta ayları bulabilir. Bu süreler duruma göre farklılık gösterir.

Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme

Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme

Mide küçültme ameliyatları sonrası beslenme programları arasında ilk zamanlar katı gıdalar bulunmaz, tüketilmesi önerilmez. Sıvı gıdalar ve tanesiz sıvıların tüketmesi önerilir. Bu süre 1-6 hafta arasında değişiklik gösterebilmektedir. Hastaların sağlık durumlarına göre rondodan geçirilerek püre kıvamına getirilen meyve ve  sebzelerin tüketilmesi mümkün olabilir ancak buna hastanın uzman doktorunun karar vermiş ve önermiş olması gerekir.

Kişi kendi kafasına göre yiyeceklerini seçmemeli ve doktor kontrolü altında bu süreci geçirmelidir. Çünkü bireyin bariatrik ameliyat sonrasında olaşabilecek komplikasyonları oluşmaması için uygun olan gıdaları tüketmesi en doğru sonucu verecektir. Hem iyileşme süreci, hem sağlığı, hemde kilo verme açısından kurallara uyması gerekmektedir.

Obezite cerrahileri sonrasında kilo vermek için sağlığına kavuşabilmek için doktorunuz kontrolünde ve kurallara uygun olarak beslenme programınıza uymanız gerekmektedir. Mide küçültme ameliyatı sonrasında beslenme sıvı- püre-yumuşak gıdalar olmak üzere 3 dönemden oluşmaktadır.

Obezite Cerrahisi ve Beslenme Yöntemleri

Obezite Cerrahisi ve Beslenme Yöntemleri

Mide küçültme ameliyatları öncesi ve sonrası hastanın beslenme programları uzman hekim tarafından hazırlanmalıdır. Ameliyat önce ve sonrası durumlar değerlendirilerek hazırlanan beslenme programını hastadan hastaya değişiklik göstermektedir. Bu tür beslenme programları hazırlanırken hastanın yaşı, cinsiyeti, kilosu, vücut kitle endeksi, ağırlığı, boyu göz önünde bulundurulmalıdır.

Ameliyat Öncesi Beslenme Değerlendirmesi

• Yaş
• Cinsiyet
• Boy
• Kilo
• Medeni durumu
• İş planı
• Vücut kitle indeksi
• Vücut yağ yüzdesi
• Dinlenme halinde iken metabolik hız
• Kilosu ile bağlantılı hastalıkların tespiti
• Kullandığı ilaçlar
• Diyet uygulamalarda başarısız ise sebebi
• Hastanın hedefindeki kilo kaybı
• Yemek bozukluğunun hikayesi
• Alkol ya da sigara bağımlılığı
• Psikolojik durumu
• Hastanın bulunduğu hobiler ya da yapmasını engelleyen nedenler
• Oturarak geçirdiği zaman dilimi, televizyon yada bilgisayar başında
• Ameliyat sonrası yapmak istediği hobiler
• Ameliyat olma isteğinin nedeni
• Programlara uyma konusunda ki isteği

Ameliyat Öncesi Beslenme Eğitimi

• Yeterli sıvı tüketimi gerekliliği
• Yağ, protein- karbonhidrat dengesinin sağlanması
• Gerçek olan hedefin belirlenmesi
• Ameliyat sonrasında gıda hazırlamayla ilgili bilgi verilmesi
• Ameliyat sonrasında gerekli olan hareketliliğin gerekli olma durumu
• Beslenme programı kurallarına dikkatli uyulması
• Gıdalara ek olarak vitamin, protein kullanımı
• Katı ve sıvıların bir arada tüketilmemesi

Ameliyat Sonrası Beslenme Değerlendirmesi

• Yaş
• Cinsiyet
• Boy
• Kilo
• Beden ağırlığı yüzdesi
• Yağ – kas oranı
• Kedini nasıl hissettiği (iyi-kötü)
• Önemli olan beslenme dönemlerine dikkat edilmesi (1. – 3. – 6. – 12 aylar)
• Yapılacak olan aktivite türü – süresi – aralığı
• Ameliyat önce ve sonrası enerji alınımının belirlenmesi
• Öğünlerini planlanması
• Yağsız ve protein içerikli öğünler
• Sebze ve meyve tüketimi (ilk zamanlar püre halinde)
• Düşük yağlı (yağsız-yarım yağlı) süt ürünleri tüketimi

Ameliyat Sonrası Olabilecek Şikayetler

• Açlık hissi
• Mide bulantısı
• Kusma
• Dehidrasyon (vücudun ihtiyacı olan sıvıyı kaybetmesi)
• Anoreksiya (yemek yiyememe ya da az uyuma durumu)
• Nefes kokusunun hissedilmesi
• Gaz ve bağırsak sesleri
• Saç kaybı

Ameliyat Sonrası Beslenme Kuralları

• Sıvı dönemle başlanmalıdır.
• Yemeklerden 15-20 dakika önce ve yemeklerden 25-30 dakika sonra su ve sıvı içecekler tüketilmemelidir.
• Öğünlerde katı ve sıvı gıdalar karıştırılmamalı, bir arada tüketilmemelidir
• Gün içerisinde yudum yudum 1 litre – 1.5 litre su içmeye özen gösterin, gerekli durumlarda pipet yadımı alabilirsiniz.
• İlk 6 haftalık süreçte sıvı – püre beslenmeye özen gösterin.
• Yemek istediğiniz meyve ya da sebzeleri rondo yardımıyla püre haline getirin.
• Tane içermeyen tavuk, et suyu çorbası ya da domates çorbası tüketmeniz önerilmektedir.

Bariatrik Cerrahi Sonrası Sıvı Dönem

Bariatrik Cerrahi Sonrası Sıvı Dönem

İçeceğiniz sıvılar, vücut ısısına yakın derecede olmalıdır. Sıvı döneminde ki amaç, sindirimi kolay olan gıdaların tüketilmesiyle mideyi yormadan vücudun ihtiyacı olan protein ve karbonhidratı karşılamaktır.

• İstenilen kıvam: Su kıvamı
• Ortalama süre: 10-14 gün

Sıvı Dönemde Önerilen Besinler;

İlk 3-4 gün;

• Ev yapımı posasız meyve suları
• Ayran,
• Yağsız ve laktoz içermeyen süt

4-14 gün arası:

• Et/tavuk suyu
• Ayran
• Süzülmüş tane içermeyen çorbalar

Sıvı Dönemi Beslenme Önerileri;

• Tercihlerinizi yaparken besin değerini, protein içeriğini mümkün olduğu kadar yüksek tutmalısınız. Örneğin çorbayı zenginleştirmek için et/tavuk suyu ekleyebilirsiniz.
• Bu dönemde birey kendini  günde yaklaşık 1 lt su tüketmeye alıştırmalıdır. 15 dakikada bir 30 cc’lik bir yudum alarak gün içerisinde su ihtiyacı karşılanmış ve yeni midenizi zorlamamış olursunuz.
• Yudumların 30 cc’den fazla olmamasına dikkat etmelisiniz. Bunu sağlayabilmek için sıvıları şişe kapağından içebilirsiniz.
• Bir süre sonra tölerasyona göre 2. döneme geçebilirsiniz

Sıvı Döneme Örnek Menü

1. Öğün;

• Yarım çay bardağı az yağlı yoğurt yada laktoz içermeyen süt
• Eğer hastada mide bulantısı olur ise (yarım çay bardağı çay ya da ıhlamur önerilir)

2. Öğün;

• Yarım çay bardağı posasız meyve suyu (narenciye grubu hariç)

3. Öğün;

• Yarım çay bardağı çorba (tane içermeyen evde hazırlanmış et, tavuk ya da kemik suyu)

4.Öğün;

• Yarım çay bardağı az yağlı yoğurt yada laktoz içermeyen süt

Bariatrik Cerrahi Sonrası Püre Dönemi

Bariatrik Cerrahi Sonrası Püre Dönemi

Ameliyat sonrası püre dönemi yarı akıştan hazırlanan gıdaları içermektedir. Tüketilecek gıdalar vücut ısısına yakın olmalıdır. Püre döneminde ki amaç, doğal yollarla vücudun ihtiyacı olan protein ve tüm besin değerlerinin karşılanmasıdır.

• İstenilen kıvam: Yoğurt kıvamı
• Ortalama süre: 14.gün – 30.gün arası

Sıvı Dönemde Önerilen Besinler;

• Yumurta
• Balık
• Kıyma
• Tavuk
• Kırmızı et,
• Çavdar
• Yulaf unları
• Gaza sebebiyet olmayacak sebzeler

Püre Dönemi Beslenme Önerileri;

• Sıvı döneminden direk yoğurt kıvamına geçiş yeni midenizi zorlayabilir. Bu yüzden her gün bir yeni besin deneme hakkınız var.
• Evde pişirdiğiniz her yemeği rondodan geçirdikten  sonra tüketebilirsiniz.
• Terbiyeli sulandırılmış çorbaları rondoladıktan sonra denemeye başlayabilirsiniz. Çorbaların terbiyesinde un kullanmamalısınız.
• Yumurta sarısı et-tavuk suyu kullanabilirsiniz.
• Suyunuzun miktarını kendinizi zorlamayacak şekilde yavaş yavaş artırmalısınız.
• Yudumlar miktar olarak yine çok küçük ve aralıklı olmalı. Bu dönemde tüketeceğiniz besinler  yoğurt kıvamına yakın olmalıdır.
• Protein açısından zengin olan besinler tercih edilmelidir.

Püre Dönemi Örnek Menü

Kahvaltı;

• ilk 1. ve 2. gün; 1 adet yumurtanın beyazı (3. gün ve sonrası; 1 adet yumurta beyazı ve sarısı (kayısı kıvamda pişmiş)
• 1 dilim az yağlı peynir ya da lor
• 1 dilim etimek

Ara Öğün Seçenekleri;

• Laktozsuz Süt
• Ayran
• Yağsız ya da yarım yağlı yoğurt
• Posasız taze meyve suları
• Blandır ya da robottan geçirilmiş püreler

Ana Öğün Önerileri;

• Tavuk, et yada kemik suyu çorbası
  Kıymalı sebze yemekleri (kabak, patlıcan, bamya, ıspanak vb.)
• 1 yemek kaşığı yoğurt
• 1 dilim etimek

Bariatrik Cerrahi Sonrası Yarı-Katı Gıdalar

Bariatrik Cerrahi Sonrası Yarı-Katı Gıdalar

Artık iyileşme süreci başlamış ve gerekli olan beslenme düzeni oturmuş demektir. Tüketilecek gıdaların tam sert değil, yarı katı ya da yumuşak kıvamda hazırlanması gerekmektedir. Yarı-katı gıda döneminde amaç, protein ve diğer besin ihtiyaçlarını doğal yollar ile blabder ya da robot yardımıyla yumuşak kıvama getirerek tüketmektir.

İstenilen kıvam: Çatalla ezilebilen besinler

Ortalama süre: 30. gün- 45.gün arası

Yarı-Katı Gıda Dönemde Önerilen Besinler;

• Küçük parçalar halinde, et, tavuk, kıyma, balık
• Tam buğday, çavdar, yulaf unları

Yarı-Katı Gıda Dönemi Beslenme Önerileri;

• Midenizi korumak için her yemeği dikkatle denemeli, tolere edemediyseniz, mide bulantısı veya kusma şikayetleriniz olduysa 4 saat beslenmeye ara vermelisiniz.
• Ömür boyu kahvaltıdaki çay da dahil yemeklerden 30 dakika önce ve 45 dakika sonrasına kadar sıvı tüketmemelisiniz.
• Sıvı ve püre döneminde besin değeri açısından zengin besinlere yer verilmez, kalorisi yüksek besinler tüketilirse, dönem süreleri gereksiz yere uzatılırsa, kilo vermeniz yavaşlayabilir veya vücutta kas ve kemik yıkamalarınız başlayabilir..
• Ameliyat sonrası, beslenme dönemlerin süreleri, hangi besine ne zaman başlanacağı herkeste farkılık göstermektedir.
• Sizin de doğru zamanda doğru besine geçiş yapabilmeniz, kiloları yağdan verebilmeniz için mutlaka diyetisyeninizle irtibatta olmanız gerekmektedir.

Yarı-Katı Gıda Dönemi Örnek Menü

Kahvaltı;

• Kayısı kıvamında pişmiş 1 adet yumurta
• 1 adet az yağlı peynir ya da lor
• 1 dilim etimek

Ara Öğün Seçenekleri;

• Laktozsuz Süt
• Ayran
• Yağsız ya da yarım yağlı yoğurt
• Posasız taze meyve suları
• Blandır ya da robottan geçirilmiş meyve püreleri
• Sütlü tatlılar

Ana Öğün;

• 2 yemek kaşığı haşlanmış ve küçük parçalara ayrılmış tavuk eti
  2 yemek kaşığı kavrulmuş kıyma
  2 adet köfte
  Yarım balık (levrek ya da çupra)
• 1 dilim buğday ekmeği ya da çavdar ekmeği
• 1 yemek kaşığı sebze yemeği (kabak, patlıcan, bamya)

Bariatrik Cerrahi olduysanız beslenme düzeniniz nasıl oldu? Nelere dikkat ettiniz? Beslenme programınıza uydunuz mu nasız zorluklar ile karşılaştınız, neler hissettiniz? Bizlerle paylaşabilir, diğer hastalara yardımcı olabilirsiniz.