CANSU TANRIKULU 
Bel fıtığı nedir? Belirtileri nelerdir? Bel fıtığı nasıl geçer gibi sorulara yanıtlar ararız. Toplumumuzun en büyük sağlık şikayetlerinden ve en büyük ağrı nedenlerinin arasında yer alan bel fıtığı problemi aslında disk kaymasıdır. Bilindiği üzere omurgamız çok sayıda kemiklerden oluşmaktadır. Omurganın esnekliğini sağlayan kemikler arasında diskler bulunmaktadır. Daire şeklinde olan bu diskler omurlar arasında yastıklama görevi görmektedir.
Bel Fıtığı Nedir?
Toplumumuzun en büyük sağlık şikayetlerinden ve en büyük ağrı nedenlerinin arasında yer alan bel fıtığı problemi hepimizin aşina olduğumuz bir konudur. Oysaki bel fıtığı 10 kişiden 8’inde görülecek kadar ciddi ve yaygın bir problemdir.
Bel fıtığı halk arasında ‘Disk Kayması’ olarak da bilinmektedir. Tüm omurgalı canlılarda iskeletin temel bölümü omurgadır. Omurlar birbirine sıkı sıkı bağlıdır. Vücudumuzun eğilip doğrulmasında yardımcı olan bir yapıya sahiptir. Omurga yapısı çok sağlam ve kuvvetli olmasının yanında aynı zamanda esnek yapıya da sahiptir.
Omurgamız çok sayıda kemiklerden oluşmaktadır. Omurganın esnekliğini sağlayan kemikler arasında diskler bulunmaktadır. Daire şeklinde olan bu diskler omurlar arasında yastıklama görevi görmektedir. Yastıklama görevi gören ve omurgaya esnekliği sağlayan disklerin oynamasından dolayı omuriliğin ve vücudun birçok noktasından beyine giden mesajları iletmeyi gerçekleştiren sinirlere baskı yapar. Baskının sonucunda şiddetli ağrı hissedilebilir.
Bel Fıtığı Belirtileri
Bel ve çevresinde bulunan kasların gergin olması, omurga diskleri arasındaki bağlar üzerinde yaşanan zorlanmalar, omurga hatta üzerinde kaymalara ve bu durum da ağrıya neden oluyor. Bu sebeple uzmanlara göre herkes bel fıtığı olma riski taşıyor.
Bel fıtığı belirtilerinin en başında bel bölgesi, kalça ve bacaklarda ağrı hissedilirken aynı zamanda hareket zorluğu görülmektedir. Kayan disklerin omur sinirlerine baskı oluştururken uyuşukluk hissi ve sinirlere de acı verir. Bel fıtığı olan hastalarda hareket kısıtlamaları görülür, bacaklarda karıncalanmalar ve uyuşukluk hissi, oturup kalkmalar yada eğilip kalkmalarda güçlük. İdrar tutamama, iktidarsızlık, çabuk yorulma gibi şikayetler bel fıtığı belirtileri arasında gösterilebilir.
Bel Fıtığı Başlangıcı
Bel fıtığının başlangıç sürecinde hastalarda sadece bacak ve bel bölgesinde ağrı hissedir, uyuşma ve güç kaybı olurken hareket kısıtlamaları da görülür. Başlangıç aşamasında olan hastalara kas gevşetici ilaç tedavisi, yatak istirahatinde bulunması ve belini zorlayan hareketlerden kaçınması önerilir.
Bel fıtığı olanların sert bir zeminde yatmalarının tedavi edici etkisi olacağından yana. Oysa bel fıtığı olan kişilerin bu rahatsız edici fikir yerine ortopedik bir yatak edinmeleri gerekiyor. Yukarı hareketlerinden kaçınmalı, yüksek bir raftan bir şey alınması gerekiyor ise merdiven kullanılmalıdır. Ağır spor yapmaktan kaçınmalı, aynı pozisyonda uzun süre oturmaktan kaçınmalıdır.
Bel Fıtığı Neden Olur?
Bel fıtığının ağır kaldıranlarda olacağı gibi genel bir algı mevcut. Bel fıtığı için ağır kaldırmanın tetikleyici bir etmen olduğu doğru, ancak ağır kaldırmayan hatta sürekli oturan kişilerde de ciddi bir bel fıtığı riski mevcut.
Kişinin ani hareketlerde bulunması, eğilip kalkarken yere ani ve fevri dikkatsiz hareketler sonucu oluşur. Ağır yük kaldırmalar sonucu, aynı pozisyonda uzun süre kalmak yada oturmak, spor yaparken ağır ve hızlı hareketler yapmak. Yukarıya doğru uzanırken zorlamak.
Bel Fıtığı Ameliyatı
Bel fıtığı ameliyatında bir çok teknik söz konusu. Tercih edilen açık şekilde gerçekleştirilen klasik distektomi denilen yöntemdir yani çıplak göz ile yapılır. Bir diğeri endoskopik distektomi denilen endoskopla gerçekleştirilen yöntemdir. Diğeri ise nükleoplasti denilen radyo dalgalarıyla gerçekleştirilen ameliyat türüdür.
En doğru olan cerrahi mikro cerrahidir yani mikroskop altında çok büyük büyütmelerle en iyi aydınlatmayla minik bir kesiden girerek gerçekleştirilen ameliyattır. Fakat mikrocerrahi tekniğinin başarılı uygulanması için bu tür ameliyatlarda çok deneyimli uzmanlar ve çok gelişmiş teknolojiye sahip olan klinikler tercih edilmelidir.
Ameliyat konusuna bakıldığında ise birçok kişinin felç kalma korkusundan dolayı çekindiği ancak ameliyatların kazandığı günümüz standartlarında böyle bir durumun söz konusu olmadığı, doktorlar ameliyatı uygun görüyorsa uzman kişilere güven duymak gerektiği de belirtiliyor. Spor ise bir diğer önemli tedavi. Uzmanlara göre pilates, yoga gibi germe egzersizlerinin yoğunlukta olduğu sporlar bel fıtığını önleme ya da kontrol altında tutmada büyük etkilere sahip.
Bel Fıtığı Ameliyatı Sonrası
Bel fıtığı ameliyatı olan kişilerin ise hemen sonrasında korse taktığını sıkça görüyoruz. Oysa korse kullanımı bu bölgedeki kasları daha az kullanarak zayıflatmanıza neden oluyor. Bel kaslarının güçlü olması ağrı kontrolünden düzgün duruşa kadar birçok nedenden dolayı şart. Bu sebeple gündelik yaşamda korse kullanılmasa da yolculuk, uzun süre ayakta kalma gibi süreçlerde korse takılması gerekebilir.
Ameliyat olan kişinin ilk 3 gün süre zarfında merdiven çıkmanız gerekirse basamakları yavaş yavaş ve birer birer, gerekirse zorlanmanız için her basamakta bir ayağınızı diğer ayağınızın yanına diğerini getirerek çıkınız. Oturarak yemeğinizi yiyebilir, oturduğunuzda yerde sırt desteğinizin olmasına özen gösteriniz. Oturuş ve kalkışlarda doktorunuzun öğretildiği şekilde davranmaya dikkat ediniz. Ameliyat sonrasında belinizde ağrı, yanma hissi va ya batma gibi şikayetleriniz olabilir, normal endişelenmeyiniz. Böyle bir durum olduğunda yatarak dinleniniz. Bunun içinde yatağınızın bel sağlığınız açısından en uygun olan bir yatak seçmeye dikkat ediniz. Ameliyat sonraki yaşamınızda koltuk, kanepe de yatmaktan uzak durunuz.
Bel Fıtığı Ağrısı Nasıl Geçer?
Bel bölgesinde hissedilen ağrı birkaç gün içerisinde geçmiyorsa ve 48 saatten fazla sürüyorsa ağrılı bölgeye sıcak kompres yapılmalıdır. Sıcak bir yastık ya da sıcak su ile alınacak bir duş ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olacaktır. Eğer bel ağrılarınız 48 saati geçmiyor ise bu süre içerisinde soğuk kompres uygulanmalıdır. Yani ağrıyan bel bölgesine havlu yardımı ile soğuk su torbası uygulanabilir bu işlem ağrınızı hafifletmeye yardımcı olacaktır.
Bel yada bacak bölgesinde ağrı var ise ani hareketlerden kaçınılmalı hatta hareket etmeye devam etmemeli. Ani, hızlı eğilmeler, dönmelerde bulunulmamalıdır. Olabildiğince uzun süre aynı oturma ya da yatma pozisyonundan kaçınılması gerekmektedir.
Bel bölgesinde problem yaşayan kişilerin yardım istemeli gerekir, yardım istemekten çekinmeyin. Hatta bir haftadan fazla yoğun ve çok ağrı hisseden ve hareketlerde kısıtlama yaşayan kişilerin bir ortopedi ya da fizik tedavi uzmanına gitmesi gerekmektedir.
Bel Fıtığı Egzersizleri
Bel ve bölgesindeki kasları güçlendirmek, yumuşak dokuların esnekliğinin artmak ve daha sağlıklı bir hayat sürdürmek içi spor hareketlerini yapmamız gerekir. Bel fıtığı egzersizleri arasında yürüme, bisiklet sürmek, yüzmek gibi egzersizler ön planda tutulmalıdır. Bu şekilde egzersizler tercih ederseniz sağlıklı ve ağrısız bir yaşam süreceksiniz.
Dışarıda yapılan egzersizler tabii ki daha iyi gelecektir temiz hava yardımıyla ama siz dışarıdan ziyade evde daha rahat ve huzurlu iseniz ev içerisinde de yapabileceğiniz hareketlerde vardır. Bunların başında sırt üstü dizler bükülü şekilde yatma şekli, sırt üstü yatın dizlerinizi göğsünüze doğru çekmek, grup kaslarınızı çalıştırmak içinse sır üstü yatma pozisyonunda dizler düz olacak şekilde bacağınızı kaldırabileceğiniz kadar kaldırmak.
Uzmanlara göre pilates, yoga gibi germe egzersizlerinin yoğunlukta olduğu sporlar bel fıtığını önleme ya da kontrol altında tutmada büyük etkilere sahip.
Sizlerde bel fıtığı problemleri ya da belirtilerini yaşıyorsanız bizlerle şikayetlerinizi paylaşabilirsiniz. Bel fıtığı ameliyatı oldunuz mu? Ağrılarınızı nasıl hafifletiyorsunuz? Bizlerle yorum yaparak paylaşın.
