İşitme, İşitme Kaybı ve İşitme Cihazı Nedir?

İşitme kaybı nedir? İşitme kaybı neden ve nasıl belli olur? İşitme kaybı sorunu nasıl çözülür? İşitme cihazı kullanmak faydaı mı, zararlı mı? İşitme cihazını SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) karşılıyor mu? İşitme cihazının ne kadarını devlet veriyor? İşitme cihazının ne olduğu, neden kullanıldığını, nasıl kullanıldığını bu yazımızda detaylı öğrenebilirsiniz.

İşitme Cihazı Nedir?

İşitme sorunu yaşayan kişilerde, duymayı ve anlamayı kolaylaştıran elektronik bir cihazdır. Protez bir cihaz olarak düşünebilirsiniz. Sabah uyandığınız zaman takıp, akşam uyurken yaa gün içerisinde uzanırken çıkartmanız gereken duymayı sağlayan bir cihazdır. Farklı boyut ve renk seçenekleri mevcuttur. Ama işitme cihazının modelinin, işitme kaybınız belirler. İşitme cihazı içerisinde mikrofon, hoparlör ve ses amplifikatöründen oluşur. Pille çalışır, yeni modellerde şarjlı modellerde mevcut. Çalışır durumdaki işitme cihazı sesleri amplifiye eder yani yükseltir sonra mikrofona iletilen sesi elektriksel sinyallere dönüştürür. Anlayacağınız amplifikatör ses sinyallerinin şiddetini arttırıyor ve hoparlör sayesinde kulağa iletiyor.

İşitme Kaybı Nedir?

Akustik sinyallerin yeteri kadar algılanmaması durumuna işitme kaybı denir. İşitme cihazı sayesinde eksiklik ve bozukluklar giderilebilir. 3 tip kaybı vardır. İletim tipi işitme kaybı, sensörinöral tip işitme kaybı ve mikst tip işitme kaybı olarak adlandırılır. Kişide ortaya çıkan işitme kaybı nedenlerini hangi tip işitme kaybı olduğunu ortaya çıkartır. Peki işitme kaybı nasıl belli olur? derseniz, işitme kaybı çevrenizdeki insanların fark etmesi ile ortaya çıkar genelde. Ama çocukluktan ileri gelen bir kaybı mevcut ise geçirilen bir ateşli hastalık, doğumsal etkenler vs herşey etkili olabilir.

Bebeklerde, doğum sonrası ilk 48 satte yapılan, yapılması zorunlu olan bebek işitme taraması testleri yapılır. Bebeğin duyup duymadığı belirlenir. Yetişkinlerde ise, kişi çevresel faktörlerden, çalıştığı ortamlardan, kullandığı ilaçlardan etkilenebilir ve işitme kaybı oluşabilir. Bu gibi durumlarda işitme merkezlerinde, ortak sağlık kuruluşlarında yada hastanelerde odyometri testi yani işitme testi yaptırarak işitme kaybı olup olmadığını öğrenebilirler. İşitme kaybı mevcut ise; kişinin işitmekaybının neye bağlı olduğu belirlenir. Yani dış kula, orta kulak, iç kulak hangisi hasarlı nasıl sorun mevcut tespiti gerçekleşir. Ve sonrasın işitme merkezlerinde kişiye uygun işitme cihazı seçimi gerçekleşir.

İşitme Kaybı Türleri Neler?

İletim tipi işitme kaybı; Dış kulak ve orta kulak kaynaklı bir işitme sorunudur. Genelde dış kulak yolunun yabancı cisim ile kapanması, kulakta buşon, kir oluşması durumda kişi olduğundan daha az duymaya başlar. Hava yolu yapılan test normal eşiklerin altında çıkar ama kemik yolu yapılan testlerde eşikler normaldir.

Sensörinörel tip işitme kaybı; İç kulak rahatsızlığı olarak adlandırılır. İç kulakta oluşan hasarlar sonucunda oluşur. Bunlara örnek, iç kulakta bulunan tüylü hücre hasar yada çekiç, örs, üzengi kemikçiklerinde oluşan sorun veya ameliyatlar örnek verilebilir. Hava ve kemik yolu yapılan işitme testleri sonucu normal işitme eşiklerinin altındadır ve aralarında pek fark yoktur.

Mikst tip işitme kaybı; Orta kulak ve iç kulak rahatsızlığının bir arada görüldüğü bir işitme kaybı türüdür. Yapılan hava ve kemik yolu işitme testi sonucunda açıklık vardır ve işitme kaybı görülür.

İşitme Kaybı Dereceleri

Normal işitme : 0 ile 20 dB
Hafif işitme kaybı : 20 ile 45 dB
Orta işitme kaybı : 45 ile 60 dB
Orta ileri işitme kaybı : 60 ile 75 dB
İleri işitme kaybı : 75 ile 90 dB
Çok ileri derece işitme kaybı : 90+ dB

İşitme Kaybının Nedenleri

İşitme kaybının birçok sebebi vardır, doğuştan olabileceği gibi sonradan oluşan işitme kaybı mevcuttur.

Yaşın ilerlemesi (presbiakuzi)
Enfeksiyon yada kronik hastalıklar
Sürekli olan yada aniden geliişen yüksek sese maruz kalmak
Kafaya alınan bir travma yada yaralanmalar
Genetik faktörler
Bazı yanlış kullanılan yada sürekli kullanılan ilaçlar
İç kulakta bulunan kemikçiklerde kireçleme oluşması (otoskleroz)
Kulak zarı olmaması, kulak zarı delikliği
İç kulak sıvılarında basıncın artması (menier)

İşitme Kaybının Kişiye Etkileri

Dikkat azalması
Strest, sinir
Konuşmaları anlayamama
Sosyal çevrenin azalması
Hafızanın zayıflamaması
Başkaları ile iletişim kurmakta zorluk
Alışık olunmayan ortamlardan kaçmak
İş performasında düşüş
Sosyal hayattan çekilme yada çok içe kapanma

İşitme Cihazı Nasıl Seçilir?

İlk olarak işitme cihazının sağır bir bireyde kullanılmayacağını, işite sorunu yaşayan bireylerin kullanması gereken bir cihaz olduğunu kabullenmelisiniz. İşitme cihazı, işitme sorunu yaşayan bireylerin eksik ve hasarlı olan sesleri onarıp kulağınıza ileten elektronik bir alettir. O yüzden sizler işitme kayıplı hasta grubunda buluyorsunuz. Ama size hasta değil, kullanıcı demesi doğrudur. Şimdi gelelim işitme cihazının seçimine, işitme cihazı karar aşaması çok önemlidir. Gideceğiniz işitme cihazı satış ve uygulama merkezinin, çalışan ekibine güven duymalısınız ve sosyal güvenlik kurumu ile anlaşması olmasına özen göstermelisiniz. Çünkü işitme cihazını, odyometrist yada odyolog seçecek size uygun olan cihazları önünüze sunacaktır.

İşitme cihazı karar aşamasında;

İşitme cihazını kullanacak kişinin öyküsü
İşitme kaybı türü, derecesi
Kulak yapısı,
Çalışıyor durumda ise mesleği, girdiği ortamlar
Hastanın maddi durumu

bu maddeler cihaz karar aşamasında önemli faktörlerdir.

İşitme Cihazı Modelleri

İşitme cihazı modeli, işitme kaybınızın derecesi ve türüne göre belirlenmektedir. Tabi işitme kaybınıza bağlı olarak, sosyal çevreniz, yaşınız, kulağınızın anotomik yapısı etkili olmaktadır. 2 tip işitme cihazı vardır ve bunların bir çok modelleri mevcuttur. İşitme cihazı türlerine genel bir bakacak olursak;

Kulak arkası işitme cihazı; Cihaz seçiminde işitme kaybı derecesi büyük etkendir. Kulak arkası işitme cihazları genelde 3 parçadan oluşur.

Klasik br işitme cihazı tercihi varsa; cihaz, hortum, kulak kalıbı vardır. İşitme cihazı kulak arkasında durur, ses iletimi hortum ve kişiye özel yapılan kulak kalıbı ile iletilir.

Kulak arkası ama açık uygulama yapılacaksa ki bu modellere ric yada rite denir yani hoparlör kulak içinde olur. Yine kulak arkasında cihaz durur, ince tel görünüme sahip hoparlör kablosu ve kulak içine giren küçük kişiye özel kalıp yada domei prop uç kullanılır.

Kulak içi işitme cihazı: Bu tür işitme cihazıda kendi içinde modellenir. Kulak içi işitme cihazı, kanal içi işitme cihazı, dip kanal işitme cihazı gibi bir çok modeli vardır. Kişinin kulak yapısı ve işitme kaybı derecesi cihazın boyutunu belirlemektedir. Kulak içi işitme cihazları dışarıdan bakıldığı zaman fark edilmeyecek kadar küçük tek parça yapıya sahiptir ve kulak arkasında herhangi bir parçası yoktur.

SGK Katkısı İle İşitme Cihazı Nasıl Alınır?

Herkesin merak ettiği can alıcı sorunun cevabına geldik. İşitme cihazını devlet ödüyor mu? Yada işitme cihazını devlet karşılıyor mu? Evet devlet yani sgk işitme cihazı karşıyor ama hepsini değil sadece bir kısmını. Yani işitme cihazı alma düşnceniz var ise devlet ödeme miktarını satın aldığınız merkeze yatırıyor siz aradaki fark ücretinin ödemesini yapıyorsunuz.

Eğer işitme cihazı alırken devlet katkı payından yararlanmak istiyorsanız, devlet hastanesine gidip kulak burun boğaz doktoruna görünmeniz gerekir. Doğrultusunda işitme testi yapıyor, işitme kaybınız olması durumda doktor ise işitme cihazı için rapor ve reçete yazacaktır. Bunun doğrultusunda SGK anlaşması olan İşitme Cihazı Satış ve Uygulama Merkezlerine gidip, uygun cihazları denedikten sonra kendinize bir yol çizebilirsiniz.

İşitme testi, işitme cihazı raporu reçetesi bu üç evrak ile cihaz alabilirsiniz. İşitme cihazı reçete geçerlilik süresi 0 iş günüdür, rapor ve test 2 ay geçerliliği mevcuttur.

Unutmayın ki; işitme cihazı sektöründe de bir çok marka ve modeller vardır. Mutlaka kendine uygun gelen iki farklı markanın cihazını denedikten sonra satın alma işleminizi gerçekleştirmeniz. Çünkü sizler cihazı satın alırken aslında size sunulacak hizmetide satın alıyorsunuz. 5 yılda bir devlet size işitme cihazı için ödeme yapmaktadır, sizlerde satın aldığınız cihaz merkezi ile aile gibi oluyorsunuz. Sorun, ayar gerektirmesi durumunda ilk oraya başvurmanız gerekiyor.

SGK Katkı Payı Ne Kadar?

SGK işitme cihazı için belli yaş gruplarında farklı ödeme yapmaktadır. Bu ödeme tutarını emekli ve çalışan olarak ikiye ayrılmaktadır.

0-4 yaş arası çalışan yakını ise; 1.458 TL emekli yakını ise; 1.640,25 TL
5-12 arası çalışan yakını ise; 1296 TL, emekli yakını ise; 1458 TL
13-18 arası çalışan yakını ise; 1215 TL emekli yakını ise; 1.366,87 TL
18 yaş üzeri için kişi çalışıyorsa; 810 TL, emekli ise; 911,25 TL

İşitme Cİhazı Hangi Kulağa Takılır?

İşitme cihazı iki kulakta işitme kaybı mevcut ise ilk olarak iyi olan kulağa takılır. Devlet size ilk olarak iyi olan kulağa cihaz yazıyor ve ödemesini yapıyor. Diğer kulakta işitme kaybı mevcut ise 6 ay sonra diğer kulağada rapor yazdırıp cihaz alabilirsiniz. 5 yıl arayla devlettin katkı payından yararlanarak işitme cihazını değiştirebilirsiniz.

İşitme cihazını satın aldıktan sonra, pillerini satın ve bakım ürünlerini kendiniz satın alıyorsunuz. Devlet bakım ürünlerinde herhangi bir ödeme desteği yapmıyor. Piller için ise devlet hastanesinden rapor reçete yazdırabilirsiniz senelik olarak ama işitme merkezlerinin çoğu piller için SGK anlaşması yapmamaktadır. Çünkü pil desteği devlet çok az bir ücret yapmaktadır.

İşitme cihazı ile ilgili anlatacak bir çok konu var aslında işitme cihazı pilleri, işitme cihazı kalıpları, işitme cihazı bakım ürünleri, işitme cihazı ayarı, işitme cihazı bakımı ve temizliği gibi onlarada başka yazılarımızda değinelim bu yazımız işitme kaybı ve işitme cihazı hakkında olsun. Bize sormak istediğiniz sorular olursa yorum kısmına yazabilirsinz. Odyometrist ve odyolog yazarlarımız sorularınızı seve seve cevaplayacaktır.