Tıp dilinde CRP ne demek? Kanda CRP yüksekliği ne anlama gelir? CRP yüksekliğinin belirtileri nelerdir? Antibiyotikle düşmeyen CRP için ne yapılır? CRP düşüklüğü nedir? Sen de CRP yükselmesi hakkında bilmen gereken her şeyi bu yazımızda bulabilirsin.
CRP Değeri Nedir?
Kan testleri içerisinde sık kontrol edilen değerlerden biri olan CRP yüksekliği ya da düşüklüğü ile farklı rahatsızlıkları işaret edebilir. Vücudun ürettiği doğal bir maddenin seviyesine bakılan CRP testi, tanı koymada önemli bir gereçtir. Testin sonuçları ile iltihaplardan kanserli hücrelere kadar pek çok durumun ilk bulguları tespit edilebilir. Yazımızda bu özel madde ve değeri hakkında diğer önemli detaylardan bahsediyor olacağız.
Açılımı C- reaktif protein olan bu madde, karaciğer tarafından salgılanmakta; bilim dünyasında hs-CRP ve us-CRP gibi başka adlarla anılabilmektedir.
İltihaplar, nerede olursa olsun, bu değerin yükselmesine yol açar. Buradan yola çıkarak sayısız hastalıktan yana şüphe edinilebilir. Yüksek CRP değeri ile kalpte bir iltihap olduğu düşünülüp kalp krizi belirtileri görülebileceği gibi kalpten bağımsız enfeksiyonlar da söz konusu olabilir. Yani enfeksiyonun boyutu ya da yeri önemli olmaksızın bu değer yükselmekte, haliyle test kesin tanı için yetersiz olsa da ön bilgi için önem arz etmektedir.
CRP Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Bahsedilen değerin yüksek çıkması halinde düşünülmesi gereken ihtimaller konusunda henüz doktorlar hemfikir olabilmiş değildir. Yani bu değere bakarak kalp krizinin ne kadar risk teşkil ettiğine karar verilip verilmemesi konusu hala kesinlik kazanmamıştır.
Doktorlar çalışmaları sonucunda yetişkinler erkeklerde bu değerin daha yüksek olanlarında, düşük olanlarına göre 3 kat daha fazla kalp krizi riski olduğunu görmüştür. Yani yükselen değerler, koroner kalp hastalıklarına neden olabilmektedir. Ayrıca bir diğer bilimsel çalışma yükselen hs-CRP değerlerinin Tip 2 diyabet nedenleri arasında yer alabileceğini göstermiştir.
Doktorlar için elbette bu değerlerin yüksek olması kesin tanı koymak için yeterli olmaz ve kalp krizi riskinin ne kadar yüksek olabileceğini anlamak için başka testler gerekebilir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı yani KOAH gibi hastalıkların ya da romatoid artrit, lupus gibi farklı enflamatuvar otoimmün hastalıkların da risk yüzdesini belirlemede yine bu değere bakılabilmektedir.
CRP Yüksekliği Nasıl Düşürülür? – Video
CRP Testi Kalp Hastalıklarıyla İlgili midir?
Amerikan Kalp Derneği’nin yaptığı açıklamaya göre testin değerlerinin 1 litre içinde 2 miligramdan fazla bu maddeden göstermesi halinde kişi olası kalp rahatsızlıkları için tedavi görmelidir. Yani prosedür sonrası takip gerektiren ya da önlem alması gereken kişileri tespit amacıyla yine bu testin göz önünde bulundurulmasının önemi ön plana çıkar. Kolesterol değerleri değerlendirmesine CRP’nin değerlendirilmesi eklendiğinde risk faktörleri büyük ölçüde belirlenmiş olacaktır.
Kalp hastalıklarını tetikleyebilecek ve CRP’nin yüksekliğine eşlik ettiği takdirde risk oluşturacak diğer etmenler ise şu şekilde:
- Hipertansiyon veya yüksek kolesterol
- Diyabet türleri
- Sigara ve alkol alışkanlığı
- Sağlıksız beslenme
- Hareketsizlik
- Fazla kilo
CRP Testi Nasıl Uygulanır?
Özel bir hazırlık dönemi gerektirmeyen bu testin öncesinde yeme düzenine aynı şekilde devam edebilirsin. Sağlık görevlisi kanından örnek almak için dirsek içini ya da elin üstünü tercih edebilir. Deri anseptik solüsyon ile silinir, sonra kola elastik bant geçirilir. Görevli kişi damardan iğneyle kan alır ve tüpe doldurur. Sonrasında incelenmek üzere kan laboratuara yollanır.
Düşük riskli olmasının yanında rutin uygulanan bu testin nadir de olsa olası komplikasyonları şu şekildedir:
- Baş dönmesi ve bilinç kusurları
- İğnenin girdiği bölgede renk değişiklikleri ya da enfeksiyon
- Fazla kanama
Sonuç olarak; yüksek kolesterol ile birlikte değerlendirildiğinde, bu testin kalp krizi riskini tespitte önemli bir kanıt olduğu görülmektedir.
CRP Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Litre başına miligram yani mg / L olarak belirtilen CRP’nin düşük olmasının yüksek olmasından daha avantajlı olduğu söylenebilir.
Cleveland Clinic tarafından yapılan açıklamaya göre sonucun;
- 1 mg / L’den az olması halinde: Kardiyovasküler hastalık riski düşüktür.
- 1 ile 2.9 mg / L aralığında olması halinde: Risk orta düzeydedir.
- 3 mg / L’den fazla olması halinde: Yüksek risk söz konusudur.
- 10 mg / L’nin üstünde olması halinde: Ciddi bir enfeksiyon söz konusudur.
10 mg / L’nin üzerinde çıkan sonuçlarda şu durumlardan şüphelenilir:
- Kemik enfeksiyonu
- Otoimmün artrit alevlenmeleri
- İBH (İnflamatuvar bağırsak hastalığı)
- Tüberküloz
- Deri veremi, bağ dokusu hastalığı gibi otoimmün hastalıklar
- Kanser
- Pnömoni gibi enfeksiyonlar
Doğum hapı kullananlar için de CRP’nin yüksek olduğu unutulmamalıdır. Elbette bu kişilerde tüm enfeksiyon gösterir değerlerin yüksek olacağı da kesin değildir. Hamilelikte CRP yüksekliği ise komplikasyonlara dair belirteç olsa da bu konu daha derin araştırmalar gerektirir.
Bir enfeksiyonu olanların ya da gebelerin doktora başvurduğunda bu testin sonuçlarından yola çıkarak kalp krizi riski hakkında fikir edinmesi pek mümkün değildir. Bu nedenle testi risklerin tespiti için yaptıranların başka bir medikal problemi olmadığından emin olunmalıdır. Bu kişilerde risk faktörlerini değerlendirmek için bağımsız başka testlere başvurulur. Doktorunun talep edebileceği ve kalp sağlığı ile ilişkili diğer testlerse şu şekilde:
- Ekokardiyogram
- Kalp kateterizasyonu
- Elektrokardiyografi (EKG)
- Koroner arterlerin BT taraması
- Stres testi
CRP Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Bahsedilen değerin düşürülmesi, kardiyovasküler ya da otoimmün bir hastalığın riskini azaltmak adına tek başına yeterli olmaz. Yüksek değerler yalnızca bir tespit aracı olabilir ve tıp dünyasında buna biyobelirteç” denir. Biyobelirteçler genel sağlık hakkında fikir verse de kesin tanı için tek neden olamazlar.
Araştırmalara göre yüksek CRP düşürmek için sağlıklı beslenme önemlidir. Akdeniz diyeti ya da benzeri kalp dostu beslenme programlarını takip etmek bu konuda oldukça etkilidir.
Kalp hastalıkları adına yüksek risk altında olan kişilerin bu testin yüksek sonuçlar göstermesi halinde doktorunun verdiği statin gibi kolesterol düşürücü ilaçlar kullanması gerekebilir. Düzenli aspirin kullanımı da bu terapilerden biridir. Yine kardiyovasküler hastalık riski düşürmek adına C vitamini içeren besinler tüketmeye özen gösterilebilir. Son çalışmalar ise probiyotik içeren besinlerin de kalp sağlığı korumada etkili bir diğer yöntem olduğunu göstermiş.
CRP Yüksekliği Neden Olur, Nasıl Düşer? – Video
Sen de CRP nedir ve CRP yüksekliği ne anlama gelir gibi sorularına yanıt buldun mu? Tüm sorularını ve görüşlerini yorumlar kısmında bizimle paylaşmayı unutma.